Alkohol działa na każdego, kto go spożywa. Ale czy na wszystkich tak samo? Na pewno nie. Zależy to od wagi, płci, szybkości picia, tego, czy pijemy na pusty żołądek czy po dużym posiłku. Między innymi te cechy decydują o tym, w jaki sposób i jak szybko zachodzą procesy jego wchłaniania, rozprowadzania po organizmie i wydalenia z niego. Wpływ alkoholu na organizm może być różny.
Co się dzieje z alkoholem w organizmie?
Krótko po rozpoczęciu picia alkoholu w Twoim organizmie rozpoczyna się jego metabolizm, czyli wchłanianie, przekształcanie do pochodnych związków, rozprowadzenie i wydalanie. Alkohol w 20% wchłania się przez ścianę żołądka, pozostałe 80% wchłania się w jelicie cienkim. Następnie jest rozprowadzany wraz z krwią po całym organizmie. Gdy w żołądku lub jelitach znajduje się jedzenie, proces wchłaniania jest wolniejszy.
Alkohol rozpuszcza się we krwi, z którą wnika do tkanek organizmu dzięki krwioobiegowi. Najwięcej alkoholu wchłaniają narządy dobrze uwodnione, jak: wątroba, nerki, płuca i mózg. Szczególnie wrażliwie reaguje na niego mózg. Kolejnym krokiem jest wydalanie alkoholu.
Metabolizm alkoholu – jak wydalany jest alkohol?
Organizm nie może magazynować alkoholu. Do jego usunięcia używa więc wątroby, która przetwarza substancje, które się do niego dostaną. Metabolizuje i usuwa ona aż 90% zgromadzonego alkoholu.
Co dokładnie robi wątroba? Na początku jeden z jej enzymów rozkłada etanol (chemiczny termin oznaczający alkohol) na toksyczny dla organizmu aldehyd octowy. Ten z kolei jest rozkładany na nietoksyczny kwas octowy przez inny enzym wątrobowy i substancję zwaną glutationem. Następnie kwas octowy rozkłada się na dwutlenek węgla i wodę i jest wydalany z organizmu.
Pamiętaj, że Twoja wątroba nie ma nieograniczonych możliwości przetwarzania etanolu. Metabolizm etanolu przebiega ze stałą szybkością i im więcej etanolu wypijesz, tym dłużej będzie trwał jego metabolizm. Tempo przemiany etanolu jest szybsze jedynie u osób od niego uzależnionych.
Oddech po alkoholu.
Twoje płuca pobierają powietrze, aby doprowadzić tlen do organizmu i usunąć z niego niepotrzebny dwutlenek węgla. Kiedy alkohol znajdujący się w krwiobiegu dociera do płuc, jest przez nie również usuwany z organizmu. Przez płuca usuwane jest ok. 5% alkoholu. Ten właśnie alkohol da się wykryć podczas badania alkomatem i wyczuć w oddechu drugiej osoby.
Nerki a alkohol
Zadaniem nerek jest utrzymanie właściwego składu krwi. W tym celu filtrują krew w organizmie – odbywa się to około 20 razy dziennie. Pożyteczne substancje odżywcze, takie jak białka, minerały, witaminy z grupy B, aminokwasy oraz polifenole, z powrotem przenikają do krwi. Odpady i nadwyżki substancji wydzielane są do moczu i wraz z nim wydalone z organizmu. Nerki eliminują z moczem około 5% alkoholu znajdującego się w moczu.
Zadaniem nerek jest również utrzymanie stałej zawartości wody w organizmie. A alkohol, jak wiemy, odwadnia. Jeśli wypijesz zbyt dużo, Twój organizm w efekcie usuwa więcej wody niż przyjmuje, co skutkuje często odwodnieniem. Jego objawami mogą być zawroty czy bóle głowy, suchość w jamie ustnej lub wzmożone pragnienie.
Wpływ alkoholu na mózg
Gdy nadużywasz alkoholu, cierpią na tym komórki nerwowe w mózgu. Alkohol zakłóca ich pracę oraz komunikację mózgu z wszystkimi pozostałymi częściami ciała. Alkohol spowalnia pracę ośrodkowego układu nerwowego, który składa się z mózgu, rdzenia kręgowego oraz wychodzących z niego nerwów. Gdy jesteś nietrzeźwy, alkohol oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy, wpływając na emocje i zmysły, umiejętność oceny, pamięć i zdolność uczenia się.
Różne części mózgu kontrolują różne procesy. Alkohol działa niestety na wszystkie po kolei, a w miarę wzrostu jego zawartości we krwi, bardziej widoczny jest jego wpływ.
- Kora mózgowa – przetwarza informacje przesyłane przez zmysły. Odpowiada również za proces kojarzenia myślenia. Gdy zaczyna działać alkohol, informacje od zmysłów dochodzą z opóźnieniem, masz mniej zahamowań i nie myślisz zbyt jasno.
- Układ limbiczny – ta część mózgu odpowiada za pamięć i emocje. Pod wpływem alkoholu Twoje emocje są przesadzone – na przykład możesz być zbyt wesoły, smutny lub łatwiej się irytować. Zapominasz też o różnych sprawach.
- Móżdżek – koordynuje precyzyjne ruchy mięśni, łącznie z tymi, które pozwalają Ci utrzymać równowagę. Gdy alkohol działa na móżdżek, Twój krok może być chybotliwy, nieskoordynowany i niepewny.
- Podwzgórze – odpowiada za wiele różnych funkcji, łącznie z pobudzeniem i sprawnością seksualną. Gdy działa na nie alkohol, pobudzenie seksualne wzrasta, lecz sprawność spada. Podwzgórze koordynuje również produkcję hormonów w przysadce mózgowej. Jeden z nich to hormon antydiuretyczny (ADH), który odpowiada za ponowne wchłanianie wody w nerkach. Alkohol ogranicza wydzielanie ADH, przez co nerki produkują więcej moczu.
- Pień mózgu – zawiaduje takimi automatycznymi procesami organizmu, jak oddychanie czy bicie serca. W miarę jak rośnie zawartość alkoholu w Twojej krwi, zwiększa się jego wpływ na częstość pracy serca lub oddychanie. Niekiedy może dojść do poważnych zaburzeń oddychania lub krążenia.
Dobra rada eksperta
W powszechnej świadomości istnieje przekonanie, oczywiście słuszne, że alkohol jest głównym czynnikiem uszkadzającym wątrobę. Faktem jest, że wątroba nie jest jedynym narządem, który może ulec uszkodzeniu w osób nadużywających alkoholu.
Etanol bardzo często jest przyczyną ostrego zapalenia trzustki, groźnej choroby, która objawia się silnymi bólami nadbrzusza, bardzo złym samopoczuciem, a konsekwencją jej może być np. cukrzyca.
Nadmierna konsumpcja etanolu wywołuje stan zapalny w błonie śluzowej żołądka, objawiający się silnym pieczeniem i bólem w tej okolicy.
Alkohol etylowy uszkadza także mięsień sercowy, stąd u alkoholików często rozpoznaje się kardiomiopatię alkoholową. Choroba ta objawia się postępującą zmniejszoną tolerancją wysiłku i występowaniem duszności.
Wreszcie, uszkadzając obwodowy układ nerwowy, powoduje silne bóle w obrębie kończyn dolnych zwane neuropatią alkoholową.
Trzeba wiedzieć, że alkohol uszkadza nie tylko nasze narządy wewnętrzne. Wpływając na naszą psychikę, powoduje zmiany zachowania, myślenia, spadek krytycyzmu i bardzo skrycie, ale systematycznie prowadzi do alkoholizmu. Z czasem nie kontrolujemy swoich zachowań, stajemy się wybuchowi, stąd alkoholowi często towarzyszy przemoc.
