Ludzie zapytani o wpływ alkoholu na organizm często bez wahania odpowiadają, że uszkadza on wątrobę i powoduje jej marskość. Zapominają zwykle, że etanol ma wpływ na wiele innych narządów, w tym na układ nerwowy. Ogólnie możemy podzielić go na część ośrodkową (czyli mózg i rdzeń kręgowy) oraz obwodową, którą stanowią nerwy obwodowe opuszczające kanał kręgowy. Alkohol powoduje zmiany funkcjonowania obu z nich.
Skutki działania alkoholu na układ nerwowy możemy podzielić na ostre, czyli takie, które pojawiają się bezpośrednio po jego wypiciu, i przewlekłe, które pojawiają się późno i często towarzyszą uzależnionym od alkoholu. Sam alkoholizm jest również odległym skutkiem wpływu etanolu na nasz organizm.
Do działań ostrych możemy zaliczyć:
- zaburzenia zachowania, takie jak: wesołkowatość, poprawa nastroju, wielomówność, ale u niektórych mogą pojawić się odmienne emocje, jak: nerwowość, gniew, agresja
- zaburzenia chodu, który staje się chwiejny, mamy problemy z utrzymaniem równowagi, co związane jest z pogorszeniem funkcjonowania móżdżku synchronizującego ruch prawej i lewej części ciała
- zaburzenia pamięci i trudności z przypomnieniem sobie wydarzeń po wypiciu alkoholu
- brak samokontroli i w związku z tym podejmowanie działań ryzykownych, np. prowadzenie pojazdu
Do działań przewlekłych możemy zaliczyć:
- rozwój uzależnienia i związane z nim konsekwencje: picie ciągami, objawy abstynencyjne po zaprzestaniu picia, coraz poważniejsze problemy z pamięcią i jednoczesny rozwój otępienia jako wyraz uszkodzenia centralnego układu nerwowego
- zespół patologicznej zazdrości czy zespół Otella – alkoholicy podejrzewają swoich partnerów o nieustające zdrady, traktując każde zachowanie i każdy przejaw sympatii ze strony otoczenia jako zdradę
- zespół organiczny Korskowa i encefalopatię Wernickiego (typowe objawy to: oczopląs, podwójne widzenie, niezborność ruchów, zaburzenia orientacji) może poprzedzać wystąpienie zespołu Korsakowa) wynikające z niedoboru witaminy B1 (tiaminy), której wchłanianie znacząco zmniejsza się u alkoholików: pojawiają się zaburzenia pamięci świeżej, apatia, osoba wypowiada treści urojeniowe (typowe są tzw. myśli wielkościowe), ma problemy z myśleniem abstrakcyjnym, jest bezkrytyczna wobec siebie
- polineuropatia spowodowana uszkodzeniem obwodowych włókiem nerwowych, objawiająca się bólami kończyn dolnych oraz trudnościami w poruszaniu się
Gdy nadużywamy alkoholu, musimy pamiętać, że ma on o wiele więcej działań niż tylko negatywny wpływ na funkcjonowanie wątroby. Pewne skutki pojawiają się z dużym odroczeniem w czasie i postępowanie tych zmian zachodzi bardzo dyskretnie, czasem podstępnie, a nade wszystko jest niedostrzegane przez samego zainteresowanego.
Dobra rada eksperta
Część z nas być może doświadczyła skutków wypicia zbyt dużej ilości alkoholu. Wiemy zatem, że po jego nadużyciu możemy w kolejnym dniu czuć się gorzej i gorzej funkcjonować. Odczuwamy zatem skutki natychmiastowe jego działania. Nie zapominajmy, że alkohol ma także odległe skutki, które nie tylko łączą się z rozwojem marskości wątroby, ale także zaburzeniami układu nerwowego.
Jak zawsze spożywanie dozwolonych i bezpiecznych ilości alkoholu uchroni nas przed jego ostrymi skutkami, jak i odległymi powikłaniami. Dodatkowo profilaktyczne (50-100 mg/tydzień) lub lecznicze (do 300 mg/dobę) zażywanie witaminy B1 uchroni nas przed powikłaniami ze strony układu nerwowego.
